STANOWISKO GŁÓWNEGO INSPEKTORATU PRACY

Z 10 PAŹDZIERNIKA 2007 R.

W SPRAWIE RÓWNOWAŻENIA ODPOCZYNKU

(GNP/401/4560-461/07/PE)

Odpowiadając na złożone pocztą elektroniczną pytanie, Departament Prawny, uprzejmie informuje, iż:

Zgodnie z art. 132 § 1 Kodeksu pracy pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do, co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Odpoczynek taki nie musi być zapewniony w przypadku konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii. W takiej jednakże sytuacji pracownikowi przysługuje, w okresie rozliczeniowym, równoważny okres odpoczynku.

Obowiązek zrównoważenia skróconego w danej dobie 11- godzinnego odpoczynku polega zaś na przedłużeniu takiego odpoczynku w innej dobie, o tyle godzin, o ile został on skrócony, nie zaś na udzieleniu czasu wolnego, czy dnia wolnego od pracy. Jeśli zatem pracownik w danej dobie, z uwagi na w/w okoliczności skorzystał jedynie z 9 - godzinnego odpoczynku dobowego, w innej dobie, zamiast korzystać z co najmniej 11- godzinnego odpoczynku powinien mieć zapewniony co najmniej 14- godzinny odpoczynek dobowy (11 + 3).

Ponadto, Departament Prawny informuje, iż zrównoważenie skróconego odpoczynku dobowego powinno nastąpić, nie później, niż do końca okresu rozliczeniowego, w którym skrócenie tegoż odpoczynku miało miejsce.

p.o. Dyrektora Departamentu Prawnego

mgr Wojciech Gonciarz

PISMO DEPARTAMENTU PRAWA PRACY

MINISTERSTWA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ

W SPRAWIE RÓWNOWAŻENIA ODPOCZYNKU

DPR-III-079-575/TW/07

W związku z wystąpieniem Pani Marty Gadomskiej z „Rzeczpospolitej” dotyczącym równoważenia odpoczynków w czasie pracy kierowców i na podstawie Kodeksu pracy, Departament uprzejmie informuje, że na podstawie art. 132 § 3 k.p., w sytuacji gdy pracownikowi zarządzającemu w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz w przypadku konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii, nie został zagwarantowany nieprzerwany, co najmniej 11 – godzinny odpoczynek dobowy, przysługuje pracownikowi, w okresie rozliczeniowym, równoważny okres odpoczynku.

Departament wyraża pogląd, że równoważny okres odpoczynku powinien być udzielany bezpośrednio po ostatnim okresie wykonywania pracy w danej dobie ( która narusza odpoczynek dobowy ) w wymiarze, który dopełni okres odpoczynku po zakończeniu pracy do 11 godzin. Oznacza to, że pracownik będzie mógł podjąć pracę w następnej dobie dopiero po upływie kolejnych 11 godzin od zakończenia pracy w poprzedniej dobie.

W wyjątkowych sytuacjach, gdy nie jest możliwe udzielenie równoważnego okresu odpoczynku bezpośrednio po okresie wykonywania pracy, dopuszczalne jest udzielenie równoważnego okresu odpoczynku w innej dobie jako dodatkowy okres niezależny od okresu odpoczynku w danej dobie. Wówczas jego wymiar będzie odpowiadał liczbie godzin o jaką naruszono dobowy okres odpoczynku. O tę liczbę godzin zostanie wówczas obniżony wymiar czasu pracy w danej dobie.

W opinii Departamentu udzielenie równoważnego okresu odpoczynku (zarówno w przypadku jego udzielenia bezpośrednio po zakończeniu pracy w danej dobie jak i wówczas gdy jest on udzielany w innej dobie ) może polegać wyłącznie na obniżeniu czasu pracy w takiej dobie. Równoważny okres odpoczynku spowoduje zatem zwiększenie okresu odpoczynku przewidzianego w rozkładzie czasu pracy pracownika w innej dobie pracowniczej.

Taka rozumienie równoważnego okresu odpoczynku jest następstwem tego, w jaki sposób jest on rozumiany na gruncie przepisów prawa wspólnotowego ( Dyrektywa 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. w sprawie niektórych aspektów organizacji czasu pracy, orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w sprawie Jaeger C-151/02 ).

Natomiast w sprawie rozumienia równoważnego okresu odpoczynku w czasie pracy kierowców w świetle przepisów ustawy o czasie pracy kierowców właściwe do zajęcia stanowiska jest Ministerstwo Transportu.